به گزارش مشرق به نقل از مهر، با وجود افزايش بارشها در ماه هاي اخير به عقيده کارشناسان ميزان بارش در سالجاري در حوزه آبخيز درياچه اروميه کاهش چشمگيري خواهد داشت و با توجه به افزايش دماي اين حوزه، ميزان تبخير آب درياچه نيز افزايش مي يابد که اين امر احتمال خطر بروز سونامي نمک را دوچندان مي کند.
سطح آب درياچه درمقايسه با زمان مشابه در سال گذشته 40 سانتيمتر پايين رفته است وبا توجه به خشکسالي پيش رو مشخص نيست تا پايان سال تاچه اندازه به وسعت خشکي‌هاي اطراف درياچه افزوده شود.
ميزان شوري آب نيز به 400 گرم در ليتر رسيده، به همين دليل کف درياچه درمناطق کم عمق از نمک پوشيده شده و درمناطق پرعمق هم رسوب گذاري نمک قابل مشاهده استف ضمن اينکه مي توان پياده بين جزاير تردد کرد در حالي که تا پيش از اين عمق آب در حد فاصل اين جزاير به پنج متر مي‌رسيد.
شوري بيش ازحد سبب شده تا اين زيست بوم که روزگاري ميزبان صدها هزار فلامينگو وهزاران پرنده کوچنده ديگر بود، اهميت خود را به عنوان يک مسير بين‌المللي پرندگان مهاجر از دست بدهد.
به خاطر همين وضعيت بحراني، جمعيت آرتميا دراين درياچه نسبت به سالهاي 75 و 76 تا 40 برابر کاهش يافته است و با آنکه برداشتي صورت نمي گيرد، اگر اين ذخاير بازسازي نشود در آينده، اثري از اين آبزي ارزشمند باقي نخواهد ماند.
درصد از مساحت درياچه اروميه به شوره زار تبديل شد
مديرکل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي در گفتگو با خبرنگار مهر در اروميه گفت: درزمان حاضر 53 درصد از مساحت اين درياچه که افزون بر سه هزار کيلومتر مربع مي شود، خشک و تبديل به شوره زار شده و ميزان غلظت نمک آن نيز به بيش از 400 گرم در ليتر رسيده است.
حسن عباس نژاد با بيان اينکه هم اکنون اين تالاب ارزشمند روزهاي بسيار بحراني خود را طي مي‌کند و ادامه اين روند مشکلات زيست محيطي زيادي را براي منطقه به ارمغان خواهد آورد اظهارداشت: بايد همه بدانند که خشک شدن درياچه اروميه نه تنها محيط زيست آذربايجان غربي را از بين مي برد، بلکه تمام استانهاي همجوار از جمله آذربايجان شرقي و مجموع کشور را تهديد مي کند، از اين رو حل اين مشکل نيازمند يک عزم ملي است.
وي، تبخير بسيار بالاي آب، کاهش شديد آب ورودي به درياچه، شرايط اقليمي منطقه، کاهش نزولات آسماني، عدم استفاده اصولي از منابع آب زيرزميني و آبهاي سطحي به همراه عوامل انساني را از اهم دلايل بحراني شدن درياچه اروميه عنوان کرد.
انتقال آب رودخانه ارس مي تواند درياچه اروميه را از بحران خارج سازد
عباس نژاد با بيان اينکه انتقال آب رودخانه ارس به درياچه اروميه مي تواند اين درياچه را از بحران خارج سازد گفت: دست کم سالانه يک ميليارد مترمکعب آب از اين رودخانه به پارک ملي درياچه اروميه، مي تواند اين درياچه را از يک فاجعه بزرگ زيست محيطي خارج و آنرا دوباره احيا کند.
وي با تاکيد بر اينکه در صورت تحقق اين امر و انتقال آب اين رودخانه در مدت پنج سال اين درياچه به وضعيت عادي باز مي گردد بيان داشت: پروژه انتقال آب رودخانه ارس به درياچه اروميه در کميسيون تلفيق مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيده و براي اجراي ان در سال جاري 250 ميليارد ريال اعتبار منظور شده است.
وي گفت: مطالعات انجام شده نشان مي دهد که انتقال آب از رودخانه ارس به اين درياچه از حوزه آذربايجان غربي کوتاه تر و بسيار کم هزينه تر از مسير آذربايجان شرقي است، حتي اگر موضوع آبياري زمين هاي کشاورزي استان از قسمتي از آب انتقالي از سد ارس مدنظر باشد.
تبخير سالانه 90 سانتي متري آب درياچه اروميه
معاون عمراني استاندار آذربايجان غربي گفت: با وجود بارشهاي خوب چند روز گذشته که سطح آب درياچه تا 50 سانتي متر بالا آمده در مقايسه با سال گذشته هنوز 40 سانتي متر پايين است که نشان دهنده ادامه وضعيت بحراني درياچه است.
سيد جواد محمودي با بيان اينکه ميزان افزايش سطح آب درياچه در مقايسه با ميانگين دوره 30 ساله شرايط نسبتا خوبي دارد خاطرنشان کرد: در اثر گرماي هوا سالانه در فصل تابستان بيش از 90 سانتي متر آب درياچه تبخير پايين مي شود که در صورت ادامه اين وضعيت در سال جاري شرايط درياچه بسيار بحراني خواهد بود.
معاون عمراني استاندار آذربايجان غربي در خصوص اقدامات دولت در نجات درياچه اروميه گفت: بر اساس سند راهبردي مصوب دولت پروژه هاي مهمي از جمله انتقال آب بين حوزه اي، توسعه شبکه آبياري تحت فشار و اصلاح الگوي کشت، باروري ابرها براي نجات درياچه اروميه شناسايي، مطالعه و در حال اجر است.
محمودي ادامه داد: بر اساس پروژه تامين و انتقال آب از حوزه هاي مجاور در حال حاضر اين طرح با اختصاص شش هزار و 800 ميليارد ريال از بخش جنوبي در ياچه در حال اجرا است که بزودي با حفر تونل انحرافي و تونل اصلي به طول 45 کيلومتر مرحله اصلي طرح آغاز مي شود.
معاون عمراني استاندار آذربايجان غربي در خصوص ارتقاء بهره وري و توسعه شبکه آبياري نيز اظهارداشت: با اصلاح شبکه هاي سنتي آبياري در کشاورزي در مصرف منابع آبي بيش از 30 -40 درصد صرفه جويي مي شود که به همين منظور امسال با اجراي شبکه آبياري تحت فشار در 34 هزار هکتار از اراضي کشاورزي استان معادل 30 سال گذشته کار خواهد شد.
طرح بارورسازي ابرها براي نجات درياچه اروميه اجرا نشد
در سال 89 مسئولان استاني و کشوري مانورهاي رسانه اي زيادي در خصوص اجراي طرح بارورسازي ابرها براي نجات درياچه اروميه و در مقطعي حتي خبر از آغازو بومي سازي اجراي اين طرح را دادند در حالي که اين اين طرح در استان به مرحله اجرا در نيامد.
محمودي در خصوص باروري ابرها نيز گفت: يکي از مصوبات ستاد راهبردي مديريت درياچه اروميه استفاده از فنون نوين در افزايش ميزان نزولات آسماني از طريق بارور سازي ابرها است که در آذربايجان شرقي انجام شده که اميدواريم به نتايج مطلوبي برسد و با اجراي آن در کل حوزه آبريز درياچه اروميه از اثرات کوتاه مدت آن بهره مند شد.
معاون عمراني استاندار آذربايجان غربي ادامه داد: عمليات بارورسازي ابرها در آذربايجان شرقي به صورت آزمايشي در چند مرحله انجام شده که نتايج آن هم در همان استان رخ داده و تاثيرات اين طرح در درياچه چندان محسوس نبوده و اين افزايش سطح درياچه ناشي از بارشهاي چند روز اخير است .
محمودي در زمينه مرحله دوم طرح انتقال آب زرينه رود نيز با بيان اينکه مديريت منابع با ارزش ملي به صورت متمرکز انجام مي گيرد اعلام کرد: بر اساس مصوبه هيئت دولت هرگونه برنامه توسعه اي در حوزه آبريز درياچه اروميه ممنوع بوده و آزادسازي آبها براي درياچه اروميه در اولويت قرار دارد ، در اين طرح نيز به نظر توسعه و داشتن خطوط مطمئن انتقال آب مد نظر است که در توزيع نياز آبي استانهاي حوزه آبريز درياچه اروميه ديگر آب مازاد براي اين پروژه وجود نخواهد داشت .
اجراي طرح هاي نجات درياچه اروميه با کمبود اعتبار مواجه است
اين مسئول در بخش ديگري از سخنان خود کمبود اعتبارات را از جمله مسائل مهم در اجراي پروژه هاي ستاد راهبردي مديريت درياچه اروميه عنوان کرد و گفت : براي نجات درياچه اروميه طرح هاي اجرايي به ارزش بيش از 40 هزار ميليارد ريال تصويب شده که با توجه به ميزان حجم اعتبارات ساليانه استان نيازمند توجه بيشتر مسئولان ملي است .
نکته قابل توجه ديگر تبعات ناشي از خشک شدن درياچه اروميه در منطقه به خصوص استانهاي حوزه آبريز اين درياچه است که در صورت بي توجهي مسئولان به اين منطقه با بروز اين فاجعه هزينه هاي کلان براي جلوگيري از عواقب آن نيز چاره ساز نخواهد بود.
به گفته کارشناسان خشک شدن اين درياچه بر روي زندگي روز مره ساکنان مناطق غربي کشور تاثير مستقيم دارد و در صورت ادامه يافتن شرايط فعلي بدون شک شاهد سونامي نمک، خشک شدن مناطق کشاورزي، شيوع بيماري هاي مختلف در اين منطقه خواهيم بود.
درياچه اروميه، بزرگترين زيست کره آبي ايران که با عناوين تالاب بين‌المللي، پارک ملي و ذخيره‌گاه زيست کره در جهان شناخته مي شود که بين دو استان آذربايجان غربي و شرقي قرار دارد و حوزه آبريز آن در چهار استان کردستان، زنجان و آذربايجان غربي و شرقي واقع شده است.
حجم ذخاير آب درياچه اروميه در سالهاي گذشته از 32 ميليارد به 14.5 ميليارد مترمکعب در زمان حاضر کاهش يافته که کارشناسان 67 درصد اين وضعيت را ناشي از تغييرات اقليمي و کاهش بارش ها، 27 درصد را به دليل توسعه اراضي کشاورزي و حدود شش درصد را متاثر از احداث سد و سازه هاي آبي مي دانند.
درياچه اروميه در شمال غربي ايران واقع شده و بزرگترين درياچه داخلي ايران و دومين درياچه آب شور دنيا محسوب مي شود.
